5 ciekawostek o monetach i numizmatyce, o których nie miałeś pojęcia!

Historia monet jest niemal tak stara jak dzieje ludzkiej cywilizacji. Właśnie dlatego numizmatyka pasjonuje i wciąga coraz większą grupę osób. W końcu w każdym z niewielkich złotych czy srebrnych krążków kryje się niezwykła symbolika. Odbijają się w niej kultura, mentalność i wydarzenia z epoki, w której wybito dane srebrne czy złote monety. Nie wierzysz, jak ciekawa może być historia monet? Oto 5 ciekawostek, dzięki którym zmienisz zdanie!

1. Pierwsze monety – jak wyglądały?

Zastanawiasz się, gdzie i kiedy zaczęła się historia monet? Te pierwsze datuje się na VII wiek przed naszą erą, a historia prowadzi do Lidii, znajdującej się w Azji Mniejszej. Nie bito ich ani ze srebra, ani ze złota, a z elektrum – stopu obu tych szlachetnych kruszców. Awers przedstawiał wizerunek lwa, rewers – ślad po zastosowanym do wybicia narzędziu. Równocześnie metalowe krążki bito w niedalekiej Grecji, w Argolidzie. Były to srebrne monety z wizerunkiem żółwia morskiego.

2. Największa moneta świata

Zastanawiasz się, jaki jest największy numizmat na świecie? Zacznijmy od wagi – aż 1012 kilogramów, czyli ponad tona… czystego złota! Ta niezwykła moneta jest wyceniana na ponad 40 mln euro. Wykonała ją australijska mennica w Perth, i to całkiem niedawno, bo w 2011 roku. Ma aż 80 cm średnicy i grubość 12-13 cm.

A co przedstawia ten wyjątkowy numizmat? Dokładnie to samo, co standardowe złote monety inwestycyjne bite przez australijską mennicę. Na awersie znajduje się wizerunek królowej Elżbiety II, a na rewersie – symbol Australii, czyli kangur. Tym bardziej nie dziwi to, że nominał monety to… 1 mln dolarów.

3. Monety z błędami menniczymi

Błądzić jest rzeczą ludzką. Wiedzą to również mincerze, którym niejeden raz na przestrzeni dziejów zdarzyło się pomylić podczas wybijania krążków, które są środkami płatniczymi. Eksperci wyróżniają różne typy usterek – począwszy od tych związanych z niewłaściwym odbiciem stempla menniczego, aż po zastosowanie złych krążków i błędy w samym procesie bicia. Jednym z najbardziej spektakularnych przykładów pomyłek było wybicie w Chile monet, na których rewersie pojawiła się… literówka w nazwie kraju! „Chile” magicznie zamieniło się w „Chiie”. Za tę pomyłkę pracę stracił dyrektor tamtejszej mennicy narodowej.

4. Egzonumia

Zapewne wiesz, że numizmatyka to nauka pomocnicza historii, która bierze pod lupę monety. Ale przecież te krążki nie są jedynymi bitymi przez mennice. Dobrym przykład to choćby złote i srebrne medale okolicznościowe, które choć nie służą płaceniu, wyglądają niemal dokładnie tak jak monety. Różnica polega na tym, że nie są na nich podane nominały, które wskazywałyby na wartość nabywczą. Są jednak równie interesujące pod względem symboliki i pełnionej funkcji. Możesz się o tym przekonać, przeglądając ofertę Skarbnicy Narodowej, gdzie czeka wiele intrygujących medali kolekcjonerskich.

Kto jednak zajmuje się badaniem medali, a także żetonów i innych przedmiotów monetopodobnych? Ta dziedzina nauki jest nazywana egzonumią. Samo słowo, które określa jej pole zainteresowań jest ciekawe, ponieważ pochodzi z połączenia greckiego słowa exo, oznaczającego „na zewnątrz / poza” oraz łacińskiego nummus, oznaczającego monetę. To drugie określenie stoi również za określeniem „numizmatyka”.

5. Nie tylko krążki, czyli monety o ciekawych kształtach

Jeśli moneta, to koniecznie okrągła? Nie! Na przestrzeni dziejów te środki płatnicze przybierały różne, nietypowe kształty. W czasach starożytnych bito np. monety w kształcie owalu, a te na Dalekim Wschodzie, a dokładniej w Chinach przypominały… siekierki. Swoją drogą, takie nietypowe środki płatnicze mają swoją nazwę – płacidła.

Takich ciekawostek o numizmatyce jest oczywiście znacznie więcej. Przejrzyj naszego bloga i odkryj pasjonujący świat monet!