Przybliżamy historię dzieł sztuki, na których umieszczono Matkę Boską Ostrobramską

„Panno Święta, co …w Ostrej Świecisz Bramie…” – te słowa z inwokacji mickiewiczowskiej epopei znają niemal wszyscy. Ostra Brama znajdująca się w dziś litewskim Wilnie, była (i jest) bardzo ważnym miejscem kultu dla polskich katolików, a wizerunek Madonny znajdujący się w kaplicy ostrobramskiej jest uznawany za cudowny. To jeden z powodów, dla których można znaleźć jego reprodukcję na licznych dziełach sztuki. Poznaj te najciekawsze!

Obraz Matki Boskiej Ostrobramskiej – dlaczego jest tak wyjątkowy?

Obraz Matki Boskiej Ostrobramskiej jest datowany na XVII wiek. Jego nazwa pochodzi od Ostrej Bramy – miejskiej bramy Wilna. To tutaj charakterystyczny wizerunek Maryi został wystawiony na początku XVII stulecia. Nie trafił do kościoła, ale właśnie na miejskie mury, błogosławiąc przejeżdżających przez mury miasta.

Szczególny kult tego obrazu rozpoczął się po 1655 roku, w którym to na Wilno najechali Rosjanie. W późniejszych latach, aby uchronić wizerunek przed zniszczeniem, tuż przy Ostrej Bramie wybudowano kaplicę, do której trafił obraz. Pierwsze sanktuarium było drewniane, jednak spłonęło już 1711 roku.

Obraz cudownie ocalał, prawdopodobnie wyniesiony z kaplicy przez młodego zakonnika, by powrócić już do murowanej kaplicy, która funkcjonuje po dziś dzień. Jest ona miejscem kultu dla osób wielu narodowości. Najczęściej można w niej usłyszeć języki polski, litewski oraz rosyjski.

Artefakty z wizerunkiem Matki Boskiej Ostrobramskiej, które warto znać

Z uwagi na popularność wizerunku Madonny Ostrobramskiej, powstają liczne artefakty, na które trafia ten charakterystyczny wizerunek Maryi. Wiele z nich zyskuje ogromną wartość kolekcjonerską. Na szczególną uwagę zasługują:

• znaczki pocztowe z Matką Boską Ostrobramską – emitowane m.in. przez litewską pocztę,
• medaliki kolekcjonerskie, w tym bite z cennych kruszców,
• numizmaty kolekcjonerskie.

Wyjątkowo interesujące są właśnie monety okolicznościowe z Matką Boską Ostrobramską. Warto przyjrzeć się oficjalnej złotej monecie wyemitowanej z okazji 400. rocznicy powstania cudownego obrazu.

Ten numizmat powstał ze złota próby 999/1000 i został wybity najbardziej zaawansowaną techniką menniczą – z wykorzystaniem stempla lustrzanego. Na jego rewersie znajduje się wizerunek Matki Boskiej Ostrobramskiej opatrzony napisem „Our Lady of the Gate of Dawn” – zaprojektował go ceniony artysta, Robert Kotowicz. Na awersie znajduje się zaś wizerunek królowej Elżbiety II z profilu oraz nominał 10 dolarów. Moneta podlega ścisłej limitacji – wybito jedynie 500 egzemplarzy. Dlatego to prawdziwy unikat, który cieszy się zarówno zainteresowaniem numizmatyków, jak i miłośników historii oraz kolekcjonerów dewocjonaliów. Wydano również wersję 5-dolarową, w liczbie 700 sztuk.

Nie można również zapomnieć o kulturowym kontekście – obecności ikony Matki Boskiej Ostrobramskiej w innych dziełach, np. tych literackich i muzycznych. Poza doskonale znanym odwołaniem w „Panu Tadeuszu”, warto wspomnieć o znanej pieśni „O miłosierna z Ostrej Bramy”, która również odwołuje się do cudownego obrazu z Wilna.

Jak zatem widać, wizerunek Matki Boskiej Ostrobramskiej jest ważnym elementem polskiej tradycji narodowej i historii, który warto utrwalić i przekazać kolejnym pokoleniom.

Złote monety: https://www.skarbnicanarodowa.pl/zloto/zlote-monety